Библиотека в кармане -зарубежные авторы

         

Прус Болеслав - Стасевы Прыгоды (На Белорусском Языке)


Баляслаў Прус
Стасевы прыгоды
Пераклад: Янка Брыль
Герой апавядання - асоба, крыху больш за локаць ростам, каля трыццацi
фунтаў вагi, i жыве яна на свеце толькi паўтара года. Гэтую катэгорыю
грамадзян людзi дарослыя называюць дзецьмi i наогул адносяцца да яе
недастаткова сур'ёзна.
Таму я трохi пабойваюся рэкамендаваць чытачам маленькага Стася i перш за
ўсё прашу iх быць цярплiвымi. Дзiцёнак гэты такi прыгожы i чысты, што яго
магла б пацалаваць кожная дама, якая носiць пальчаткi на чатыры гузiкi. Валасы
ў яго льняныя, вочы вялiкiя i сiнiя, кашулька зрэбная, а зубоў столькi якраз,
колькi патрэбна, каб пайсцi на свой хлеб. Апроч гэтага, ёсць у Стася калыска,
на жаўтлявым фоне якое намаляваны чорныя i зялёныя кветкi, а таксама вазок, з
адзiным недахопам - кожнае кола яго, сказаў бы, коцiцца ў свой бок.
Я не змог бы суцешыцца, калi б усе названыя станоўчыя якасцi не здабылi
сiмпатыi да Стася, якi, на жаль, не мае якой-небудзь незвычайнай рысы. Стась -
дзiця законнае, не падкiдыш; не выяўляе ён нават найменшай здольнасцi красцi
або iграць на якiм-небудзь iнструменце, яшчэ горш - няма ў яго анi крышачку
дурнаватасцi, якая дала б яму права лiчыцца дзiцем знатнага роду.
Аднак дзiця гэта незвычайнае; прынамсi, так сцвярджаюць яго бацька, Юзэф
Шарак, па прафесii каваль, яго мацi, Малгажата, да замужжа Ставiньская, i дзед
Ставiньскi, млынар, ужо не лiчачы кумоў, сяброў i ўсiх тых, хто быў на
хрысцiнах i не змог там застацца халодным.
Само Стасева нараджэнне залежала ад незвычайных камбiнацый i фактаў. Перш
за ўсё пану богу трэба было стварыць дзве сям'i - кавалёў Шаракоў i млынароў
Ставiньскiх; па-другое - зрабiць так, каб у адной сям'i быў сын, а ў другой
дачка; а па-трэцяе - сапсаваць у млыне адну жалезную штуковiну i для рамонту
яе запрасiць маладога Шарака якраз у тую пару, калi Малгосiна сэрца
распусцiлася, нiбы белы гарлачык на сажалцы яе таты. "Проста цуд!.." - як
слушна гаварыла старая Гжыбiна, трохi знахарка, трохi жабрачка, а, як вядома,
дзве такiя спецыяльнасцi даюць вясковым бабулям права разбiрацца ў цудах.
Паколькi згодна аднагалоснага акрэслення шматвопытных жанчын Стась "пайшоў
па маме", мы асмелiмся першае слова сказаць пра яе. Гэта тым больш неабходна,
што кавалiха будзе выконваць ролю ў здарэннi, якое (прызнаемся з сумам) не
будзе нi крымiнальным злачынствам, нi раманам з гарачай малiтвай пра помсту.
Каля грэблi, немаведама калi не гразкай, над вялiкай сажалкай, у якой
багата рос трыснёг i адлюстроўваўся прыбярэжны алешнiк, стаяў млын. Стары,
счарнелы будынак з маленькiмi шыбкамi вокан; з правага боку яго былi два
вялiзныя колы, дзякуючы якiм будынак гэты ўжо трыццаць гадоў тросся i
клекатаў, наганяючы ў кашалёк уладальнiка, Ставiньскага, шчодрыя грошы.
У млынара былi сын i дачка, якраз Малгося. Сына Ставiньскi паслаў у людзi,
каб навучыўся добра пытляваць, а дачку трымаў дома. Ёй хапала ўсяго, бацька
грошай не шкадаваў нi на дзявочыя ўборы, нi на хатнiя патрэбы. Не хапала ёй
толькi ласкi.
Стары не быў благiм чалавекам, аднак халаднаватым, гаварыў мала i востра,
увесь быў заняты справамi. Пiльнаваў парабчукоў, каб не кралi людскога збожжа,
клапацiўся, каб парсюкам, што парохквалi пад падлогай млына, спраўна
адсыпалася дзесятая частка вотруб'я, падлiчваў працэнты за пазычаныя грошы,
што спаганяў, а што пускаў у рух...
У такiх умовах Малгося жыла толькi з прыродай, а кахала - свой млын...
Калi яна ўдзень працавала ў агародзе або кармiла курэй i вялiкiх тлустых
качак, а то пагладжва





Содержание раздела